Oregano – uprawa i zastosowanie w lecznictwie

Lebiodka pospolita zwana potocznie oregano lub dzikim majerankiem jest popularną przyprawą, a także rośliną leczniczą.

Aromat kupionych przypraw ziołowych nigdy nie będzie tak intensywny jak z własnych upraw, dlatego warto poświęcić trochę miejsca w ogrodzie na uprawę przypraw, które dodatkowo są ozdobą.

Oregano Występuje prawie na całym świecie. W średniowieczu oregano miało chronić przed złymi mocami, a na co dzień zastępowano nim tytoń i herbatę.

Lebiodka pospolita (Origanum vulgare) jest wieloletnią rośliną należącą do rodziny jasnotowatych, osiągającą 40–80 cm wysokości. Roślina kwitnie od lipca do sierpnia. Kwiaty mają barwę białą lub różową, zebrane są na szczytach pędów. Charakteryzuje się przyjemnym, korzennym aromatem.

Oregano – uprawa

Lebiodka jest rośliną wymagającą stanowiska słonecznego oraz ciepłej i lekkiej gleby. Uprawiana na glebach żyźniejszych i dobrze nawożonych ma bardziej intensywny aromat. Nasiona wysiewa się w kwietniu do skrzyneczek wysiewnych lub wprost do gruntu w rzędy co 30–40 cm. Lebiodkę można rozmnażać przez podział starszych 2–3-letnich roślin wiosną lub jesienią, wysadzając je w rozstawie 40 x 40 cm. Przy uprawie lebiodki należy pamiętać o pielęgnacji. W tym celu warto podłoże wzbogacić kompostem, który nie tylko poprawi jego strukturę, ale także dostarczy składników mineralnych. Należy również pamiętać o spulchnianiu i odchwaszczaniu podłoża, a w przypadku trwającej dłuższy czas suszy także o podlewaniu.

Zbiór i suszenie

Ziele lebiodki (oregano) zbiera się na początku kwitnienia roślin, ścinając górne części pędów, ale bez zdrewniałych części. Ziele można suszyć w warunkach naturalnych rozłożone cienką warstwą w zacienionym i przewiewnym miejscu. Ususzone rośliny trzymamy w szczelnych opakowaniach.

Ziele zawiera olejek eteryczny (około 1%), substancje gorzkie, żywice, flawonoidy, fitosterole, sole mineralne oraz witaminę C i prowitaminę A.

Zastosowanie oregano

W kuchni lebiodka znajduje zastosowanie głównie jako przyprawa. Świeże listki oraz suszone ziele posiadają dość cierpki, lekko pieprzowy smak i idealnie współgrają z innymi ziołami jak bazylia lub  tymianek. Bez oregano trudno jest się obejść daniom wywodzącym się z kuchni włoskiej jak pizza i spaghetti. Przyprawa ta świetnie nadaje się do doprawiania dań warzywnych, serów, dań rybnych i owoców morza. Oregano jest również nieodzownym składnikiem ziół prowansalskich. Przyprawa ta poprawia smak daniom z wołowiny, cielęciny, wieprzowiny, klopsom, pasztetom i kotlecikom.

W lecznictwie stosuje się ziele oraz olejek oregano. Olejek ma właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybiczne. Napary z ziela stosuje się w zaburzeniach trawiennych, nieżytach błon śluzowych żołądka i dwunastnicy, w kamicy żółciowej, schorzeniach górnych dróg oddechowych. Ziele działa pobudzająco na apetyt, wykrztuśnie oraz przeciwbiegunkowo. W kosmetyce olejku używa się do masażu, produkcji wód zapachowych, oraz kosmetyków przeznaczonych do kąpieli i utrzymania higieny jamy ustnej.

Napar z ziela  

Dwie łyżki ziela oregano należy zalać dwiema szklankami wrzącej wody i pozostawić pod przykryciem na 15 minut. Następnie należy zdjąć przykrycie i odstawić na 10 minut. Po tym czasie napar przecedzić. Tak przygotowany napar stosujemy pijąc pół szklanki trzy razy dziennie na 30 minut przed jedzeniem jako lek żołądkowy i rozkurczowy. Napar można także stosować do płukania jamy ustnej i gardła.

Odmiany lebiodki

‘Aureum’– do 50 cm wysokości bardzo dekoracyjna ze względu na żółtozielone liście. Oregano ‘Variegatum’ – o kremowo-zielonych liściach, do 50 cm wysokości. ‘Compactum’– odmiana o zwartym pokroju, do 20 cm wysokości.

 

Inni czytali także:

Rozmnażanie wieloletnich warzyw i ziół

Lecznicze kwiaty i ich zastosowanie

Co zrobić z ziół? Zioła w kuchni, domowej apteczce i kosmetykach

Czym ściółkować? Ściółka z ziół i chwastów w ogrodzie

Skrzyp polny – ziele o dobroczynnych właściwościach

 

Sprawdź, co w bieżącym wydaniu miesięcznika „działkowiec”

 

Źródło: miesięcznik „działkowiec”

Fot. Shutterstock.com