Skrzyp polny – ziele o dobroczynnych właściwościach

Rosnący w ogrodzie skrzyp polny traktujemy najczęściej jako niepotrzebny chwast – trudny do usunięcia. Warto jednak spojrzeć na niego inaczej – jak na cenną roślinę leczniczą.

Zdobądź e-booki z naszego sklepu – wiele wartościowej wiedzy w atrakcyjnej cenie:

• Preparaty roślinne – wewnątrz także o wykorzystaniu skrzypu polnego
• Zioła w ogrodzie
• Trawnik już niemodny
• Bądźmy świadomi, bądźmy eko

 

Łodygi skrzypu są sztywne, kruche, wewnątrz puste, przy zgniataniu skrzypią, stąd nazwa rośliny. Efekt skrzypienia związany jest z wysoką zawartością krzemionki w pędach. W Polsce występuje 9 gatunków skrzypu, w tym dwa trujące: błotny (występuje na terenach podmokłych, prawie bez pędów bocznych lub są silnie skrócone) i olbrzymi (dorasta do ponad 1 m). Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się skrzyp polny. Jest gatunkiem pospolitym, rosnącym na polach ugorach, łąkach i pastwiskach.

Skrzyp polny – właściwości lecznicze

Surowcem zielarskim jest ziele skrzypu, czyli nadziemna jego część, bez dolnej – brunatnej i nierozgałęzionej.

• Wewnętrznie

Ziele skrzypu polnego wykazuje działanie moczopędne, wzmacniające, przeciwkrwotoczne, uszczelniające naczynia krwionośne, przeciwreumatyczne, pobudzające przemianę materii. Skrzyp ma właściwości lecznicze – prozdrowotne, odtruwające. Ponadto przyśpiesza gojenie stawów i kości (zrastanie po złamaniach). Stosujemy go w schorzeniach dróg moczowych jako lek hamujący krwawienie z płuc, z przewodu pokarmowego i dróg moczowych, jako środek pomocniczy w leczeniu gruźlicy i miażdżycy naczyń, na bolące stawy.

• Zewnętrznie

Można go stosować do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych oraz do okładów i przemywania na trudno gojące się rany, owrzodzenia, stłuczenia, kontuzje i oparzenia. Ze skrzypem powinny zaprzyjaźnić się panie, ponieważ jako bogate źródło krzemu wzmacnia włosy i paznokcie, podnosi elastyczność włókien kolagenowych, stabilizuje strukturę kolagenu i opóźnia procesy starzenia skóry.

Zbiór i odwar

Skrzyp polny zbiera się w ciągu lata od czerwca do sierpnia, podczas suchej pogody i bez osadzonej porannej rosy (wilgotny przy suszeniu czernieje). Ziele szybko schnie w warunkach naturalnych, dobrze wysuszone powinno mieć zieloną barwę.

Ziele skrzypu wymaga gotowania, wtedy ściana komórkowa należycie mięknie i rozpada się, uwalniając z wnętrza składniki aktywne. Do odwaru przechodzą również sole mineralne (m.in. potas i magnez) i przyswajalna krzemionka. Gotowanie ziela powinno trwać 15 minut, po czym należy odstawić na 30 minut, przecedzić i pić po 100 ml 4 razy dziennie. Odwar sporządzać z 1 łyżki ziela na szklankę wody. Ekstrakcję wodą ułatwia zmielenie ziela.

WARTO WIEDZIEĆ

Ogrodniczo

• Skrzyp polny zawsze rośnie na glebach zakwaszonych.
• Trudno go usunąć (wyrwać) z ziemi ze względu na podziemne, rozrastające się kłącza.

Zdrowotnie – skrzyp polny właściwości lecznicze

• W przypadku gotowych preparatów warto stosować wyciąg z ziela skrzypu suchy w postaci kapsułek, ponieważ w tej formie są łatwiej przyswajalne substancje czynne i mineralne.
• Przy dłuższym przyjmowaniu przetworów ze skrzypu konieczne jest uzupełnianie w organizmie witaminy B₁.

Skrzyp ciekawostka

Ponad 100 milionów lat temu skrzypy dorastały do 30 metrów wysokości. Wchodziły one w skład diety roślinożernych dinozaurów. Oprócz krzemionki skrzyp zawiera saponiny, białko, alkaloidy (m.in. nikotynę) i flawonoidy.

 

Inni czytali / oglądali również:

Preparaty roślinne w ochronie i nawożeniu – Jadwiga Brzozowska (wideo)

Czego nie sadzić? (wideo)

Jak się pozbyć skrzypu?

Lecznicze kwiaty i ich zastosowanie

Czym ściółkować? Ściółka z ziół i chwastów w ogrodzie

Kwiecień w ogrodzie – kalendarz ogrodnika

Gnojówka ze skrzypu i inne preparaty roślinne

 

 

Źródło: miesięcznik „Mój Ogródek”

Fot.: Shutterstock.com