Co zrobić z ziół? Zioła w kuchni, domowej apteczce i kosmetykach

Podziel się

Warto zbierać zioła od wiosny aż po jesień, gdyż w okresie zimowym będą stanowiły źródło cennych przypraw, herbatek ziołowych oraz naturalnych preparatów kosmetycznych.

Duży wybór nasion ziół w atrakcyjnych cenach! Sprawdź ofertę w naszym sklepie.

 

Do najważniejszych surowców zielarskich zalicza się: ziele (nadziemną część rośliny), liście, kwiaty, owoce, nasiona, korzenie, kłącza oraz korę. Prawidłowe suszenie ziół jest bardzo ważne, ponieważ nieodpowiednio suszone nie zachowają swoich właściwości. Jednym z najważniejszych zabiegów, które pozwalają zapewnić odpowiednią jakość surowca jest: 

  • właściwy termin zbioru oraz suszenie roślin zielarskich bezpośrednio po zbiorze; 
  • suszenie w miejscach zacienionych, przewiewnych bez innych zapachów lub w suszarniach; 
  • czas i temperatura (wyższa temperatura i dłuższy czas suszenia powodują większą degradację związków biologicznie czynnych zawartych w roślinach i surowcach zielarskich). 
Zbioru kwiatów dokonujemy w dni słoneczne i suche. Kwiaty zbieramy do ażurowych koszy, a następnie jak najszybciej przenosimy do suszenia
Zbioru kwiatów dokonujemy w dni słoneczne i suche. Kwiaty zbieramy do ażurowych koszy, a następnie jak najszybciej przenosimy do suszenia

Zioła w kuchni

Aromatyzowane octy i oleje

Są znakomitym dodatkiem do sałatek, marynowania mięs lub do nacierania pieczywa. Przygotowanie tych przetworów jest proste wymaga jednak cierpliwości i czasu.  

Składniki: Do przygotowania aromatycznego oleju potrzebujemy dobrej jakości oliwy (np. oliwa z oliwek) lub oleju (np. słonecznikowego), zioła suszonego lub świeżego lub też kompozycji kilku ziół. Do tego celu nadają wszystkie zioła przyprawowe, tj. rozmaryn, estragon, bazylia, cząber, tymianek, majeranek, czosnek, papryka chili 

W czystym słoju umieszczamy zioła i zalewamy oliwą, odstawimy na tydzień w chłodne ciemne miejsce, podczas leżakowania kilkakrotnie potrząsamy olejem, następnie przecedzamy przez wyłożone warstwą gazy sito i przelewamy do butelki.  

W przygotowaniu octu postępujemy podobnie, używając najlepiej wysokiej jakości octu jabłkowego lub winnego. Wybrane zioła kroimy drobno i zalewamy w słoju octem. Pozostawiamy na okres miesiąca w jasnym miejscu, ale nie nasłonecznionym, po tym czasie ocet zlewamy do butelek.  

Zioła w domowej apteczce

Nalewki oraz aromatyzowane wina

W warunkach domowych istnieje możliwość przygotowania znakomitych leczniczych przetworów na bazie alkoholu z wykorzystaniem ziół. Takie przetwory w okresie zimowym są nieocenionym źródłem cennych substancji, które przeciwdziałają przeziębieniom, rozgrzewają w chłodne dni, wspomagają procesy trawienne.

Nalewka szałwiowo-miętowa

Ten ziołowy wyciąg ma działanie pobudzające do trawienia. Nadaje się również jako preparat do płukania gardła, po uprzednim rozcieńczeniu z wodą –1/2 łyżeczki nalewki na 1/4 szklankę wody. 

Składniki: ok. 7 niezdrewniałych, zielonych ulistnionych pędów szałwii lekarskiej; kilkanaście listków mięty; 0,5 l 50% alkoholu 

Umyte liście szałwii i mięty wkładamy do szklanego słoja i zalewamy alkoholem. Odstawiamy do zacienionego miejsca na 10 dni. Następnie przecedzamy i rozlewamy do butelek. Zamykamy korkiem.

Winko z dziurawca

Zaleca się jego picie (25 ml) przy nieżytach żołądka i jelit, a także przy niespokojnym śnie. Składniki: 100 g świeżych kwiatów dziurawca1 l białego wytrawnego wina 

Kwiaty wkładamy do szklanego, szczelnie zamykanego naczynia i zalewamy winem. Odstawiamy w jasne miejsce, codziennie mocno wstrząsamy zawartością. Po 8 dniach wino przecedzamy przez gęste sitko lub gazę, przelewamy do butelki. Przechowujemy w chłodnym i ciemnym miejscu.

Ziołowe cukierki na kaszel 

Na bazie ziół możemy przygotować smakołyki, które dodatkowo mają cenne właściwości lecznicze, szczególnie w przeziębieniu, chorobach górnych dróg oddechowych oraz kaszlu. 

Składniki: 1 łyżeczka anyżu, tymianku, kopru włoskiego, mięty1 łyżka soku z cytryny1 szklanka cukru½ szklanki cukru brązowegowoda 

Do szklanki wsypujemy zioła i zalewamy do połowy gorącą wodą, po 15 minutach odcedzamy. W garnku roztapiamy cukier, dodajemy sok z cytryny oraz napar z ziół, gotujemy ok. 20 minut. Gdy masa przestygnie, wlewamy ją do foremek, np. na kostki lodu.  

Zioła w kosmetyce

Zioła stanowią składnik wielu maści, mazideł, kremów, szamponów oraz innych preparatów kosmetycznych. Mając dostęp do dobrej jakości surowców zielarskich, warto pokusić się o sporządzenie kosmetyków w zaciszu domowym.

W kosmetyce – ziołowe toniki
W kosmetyce – ziołowe toniki

Krem nawilżający do rąk

Składniki: 3 łyżki wazeliny kosmetycznej3 łyżki kwiatów czarnego bzu1 łyżka kwiatów nagietka 

Roztapiamy wazelinę, dodajemy do niej bez oraz nagietek, wszystko razem mieszamy i podgrzewamy w kąpieli wodnej 45 min, co jakiś czas mieszając. Gorący krem przecedzamy i wlewamy do pudełeczka, studzimy i zamykamy.

Ziołowe toniki

Do najbardziej polarnych ziół, z których można wykonać toniki stosowane do oczyszczania twarzy są lawenda i nagietek. Łagodnie oczyszczają i tonizują skórę, nie wysuszając jej. Ma właściwości odkażające, dlatego doskonale nadają się również do cery trądzikowej. 

Składniki: 100 ml wrzącej wody; 2 łyżki kwiatów lawendy (świeżych lub suszonych)  

Kwiaty zalewamy i zostawiamy pod przykryciem na około 20 min. Ostudzonym naparem przemywamy twarz. Tonik taki najlepiej przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu kilku dni. W przypadku cery suchej dodajemy jeszcze 2 krople gliceryny (do kupienia w aptekach).

Zioła – pamiętaj!

Całe kwiatostany zrywamy z rumianku, podbiału, lipy, stokrotki, bzu czarnego i lawendy, u niektórych gatunków zbieramy części kwiatostanów np. kwiaty języczkowe u nagietka, słonecznika i bławatka lub części kwiatów – np. tylko płatki róży. 

Ziele części roślin zbiera się je przed okresem kwitnienia, najpóźniej w czasie kwitnienia, zawierają wówczas najwięcej substancji czynnych.

Owoce, nasiona zbieramy w dni pogodne i suche, kiedy są dojrzałe i mają właściwą barwę dla danego gatunku. 

Korzenie kłącza zbiera się je wówczas, gdy roślina zgromadzi najwięcej substancji czynnych – jest to zazwyczaj koniec okresu wegetacyjnego.

 

Czy wiesz, że… Zioła zbierane w ogrodzie i na łące najczęściej należą do grupy surowców olejkowych, które suszy w temp. 35ºC lub w warunkach naturalnych np. bazylia pospolita, tymianek właściwy, lebiodka pospolita. Do głównych związków w surowcach zielarskich zaliczamy alkaloidy (często silne trucizny), antocjany (barwniki), flawonoidy (barwniki zwykle żółtej barwy), garbniki (o właściwościach ściągających i cierpkim smaku), glikozydy (np. nasercowe), gorycze, olejki eteryczne, oleje tłuste, saponiny, śluzy, żywice, witaminy oraz związki mineralne.

Tabela zbioru różnych części roślin

 

 

Inni czytali / oglądali również:

Uprawa ziół w domu

Uprawa ziół w ogrodzie

Ziołowy tonik – jak zrobić

Słodkie maseczki własnego wyrobu

Apteczka na wakacje – co do niej spakować?

 

 

 

 

Źródło: miesięcznik „Mój Ogródek”

FOT.: SHUTTERSTOCK.COM/C. MULLER; SHAITTH; GORILLAIMAGES;  ENCIERRO; I. BURAKOVA

Podziel się