Jadalne rośliny – ozdobne drzewa i krzewy na talerzu

Jadalne rośliny? Istnieje wiele roślin ozdobnych, których owoce nadają się do spożycia i oprócz podziwiania ich urody, można z nich również praktycznie korzystać.

Co więcej, wiele z nich ma właściwości lecznicze i są wykorzystywane w medycynie. Jadalne rośliny? Zaskakujące jak wiele z nich rośnie obok nas.

Jadalne rośliny – kwiaty i owoce

Mało znane pod względem zastosowań kulinarnych są głogi – jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) oraz dwuszyjkowy (C. oxyacantha). Ciemnoczerwone, w pełni dojrzałe owoce zbiera się i suszy. Podobnie można robić z kwiatami. Owoce i kwiaty używa się do przygotowania naparów, herbatek, nalewek, soków. Polecane są zwłaszcza osobom z chorobą wieńcową i nadciśnieniem.

Niezwykle cenne w ogrodzie i do zastosowań w kuchni są różne gatunki róż, m.in. róża dzika (Rosa canina), pomarszczona (R. rugosa), francuska (R. gallica), stulistna (R. centifolia). Rośliny te od lat uważne są za lecznicze i stosowane m.in. na podniesienie odporności, przy nadciśnieniu, chorobach układu pokarmowego oraz jako kosmetyk. Wykorzystuje się płatki kwiatów i owoce. Owoce zbiera się jesienią, gdy są czerwone, dojrzałe, ale jeszcze nie miękkie. Na nalewki owoce zbiera się po przymrozkach, gdyż mają wtedy lepszy smak. Z róż przyrządza się nalewki, dżemy, herbatki, soki, syropy i wina. Owoce można spożywać też na surowo.

Renesans popularności przeżywa bez czarny (Sambucus nigra), którego liczne odmiany mają często niezwykle dekoracyjne liście. Do spożycia nadają się zarówno owoce, jak i kwiaty. Owoce muszą być dojrzałe, czarne. Z kwiatów robi się syropy, a całe baldachy można smażyć w cieście naleśnikowym. Z owoców przyrządza się syropy, soki, dżemy i nalewki. Działają one m.in. odtruwająco.

Jadalne rośliny – skarbnica witamin

Rokitnik zwyczajny (Hippophaë rhamnoides) to mało wymagający krzew o srebrzystym zabarwieniu. Jego pędy jesienią oblepione są pomarańczowymi, drobnymi owocami, które są skarbnicą witamin, zwłaszcza C, której zawartość jest około trzykrotnie wyższa niż np. w czarnej porzeczce. W medycynie ludowej, zwłaszcza na terenach Rosji, produkty z rokitnika uznawane są wręcz za panaceum. Owoce można spożywać na surowo, jednak ze względu na kwaśny i cierpki smak, robi się z nich przetwory – soki, dżemy i nalewki. Cała roślina jest atrakcyjna kolorystycznie, dekoracyjna również zimą, kiedy owoce zostaną na pędach.

Nie tylko nalewki

Klasycznym gatunkiem, którego owoce doskonale nadadzą się na nalewki jest dereń jadalny (Cornus mas). Dojrzałe owoce są czerwone lub bordowe. Mają bardzo dużo witamin. Oprócz wykwintnych nalewek robi się z nich również soki i dżemy.  Można je także spożywać na surowo. Derenie jadalne mogą być prowadzone również w formie drzewka. Dobrze sprawdzą się m.in. w ogrodach naturalistycznych. Atutem tych krzewów są także bardzo atrakcyjne, żółte kwiaty, które kwitną bardzo wczesną wiosną, przed rozwojem liści.

Za typowo ozdobny gatunek uchodzi jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), powszechnie nazywany jarzębiną. Jego pomarańczowoczerwone owoce najlepiej zbierać po przymrozkach, ponieważ wtedy tracą nieco gorycz. Można je potem suszyć bądź przerabiać na konfitury, dżemy, nalewki, likiery i herbatki. Jarzębina działa m.in. moczopędnie i przeciwzapalnie.

To ważne

Należy pamiętać, że surowe owoce jarzębiny i bzu czarnego zawierają związki, które po spożyciu mogą doprowadzić do zatrucia. Można je jeść dopiero po obróbce termicznej, co powoduje, że tracą te negatywne właściwości.

Jadalne rośliny – kilka przepisów

• Dżem z owoców derenia

Składniki: 2 kg owoców derenia, 3 szklanki cukru, ¾ szklanki wody.

Umyte owoce wrzucić do garnka z niewielką ilością wody, zagotować aż się rozpadną, lekko przestudzić i przetrzeć przez sito tak, aby na sicie pozostały pestki. Przetartą masę podgrzewać na małym ogniu, aby zgęstniała. Dodać cukier, gotować jeszcze 10 minut. Gorący przetwór przełożyć do wyparzonych słoików, zakręcić, odwrócić do góry dnem, nakryć kocykiem.

• Konfitura z jarzębiny

Składniki: 1 kg owoców jarzębiny, 0,7 l wody, 1,5 kg cukru.

Owoce jarzębiny umyć, włożyć do foliowej torebki i przemrozić w zamrażalniku minimum 2 doby. Zamiast mrożenia można blanszować 5 minut we wrzącej wodzie, nie gotować. Owoce wyjąć na sito. Z wody i cukru przygotować syrop. Do gorącego syropu wrzucać partiami owoce, powoli gotując na małym ogniu. Po 5 minutach należy odstawić na 10–12 godzin, po czym znowu zagotować. Czynność powtarza się 4–5 razy, aż owoce staną się szkliste, a w garnku przy kolejnym gotowaniu nie będzie już piany. Gorącą konfiturę przełożyć do wyparzonych słoiczków i odwrócić dnem do góry do wystygnięcia.

• Marmolada z czarnego bzu

Składniki: 0,5 kg owoców bzu czarnego (obrane z szypułek i umyte), 4 duże jabłka, 300–400 g cukru (najlepiej brązowy), sok z dużej cytryny.

Owoce rozgnieść, wrzucić do garnka, zagotować. Dodać obrane, oczyszczone z gniazd nasiennych jabłka, pokrojone na ćwiartki. Gotować 10 minut, mieszając, dosypać cukier, mieszać, aż się rozpuści. Gotować, aż przetwór zgęstnieje. Pod koniec gotowania dodać sok z cytryny. Do smaku można opcjonalnie dodać 0,5 łyżeczki cynamonu. Przełożyć do słoiczków i pasteryzować 5–10 minut. Można też użyć cukru żelującego lub dodatków żelujących.

• Sok z rokitnika

Składniki: 1 kg owoców rokitnika, 1–1,2 kg cukru.

Owoce wsypujemy do garnka, zasypujemy cukrem i czekamy 6–8 godzin, po czym gotujemy na niewielkim ogniu. Następnie sok odcedzamy i pasteryzujemy w słoikach lub butelkach.

 

Zapraszamy na spotkania na żywo transmitowane na naszych profilach na FB i na kanale na YT. Obserwujcie nasz profil, żeby wiedzieć co i kiedy!

 

Inni czytali również:

Truskawki mrożone i na przetwory

Syrop z kwiatów czarnego bzu i placki z kwiatów akacji

Dereń jadalny – roślina o cennych właściwościach

Bez koralowy – właściwości, odmiany, wymagania

Dlaczego warto jeść zielone warzywa?

Przepisy na wigilijne potrawy z różnych stron Polski

Przepisy na karnawał

Karnawałowe przysmaki – przepisy z figami

 

 

 

Źródło: miesięcznik „działkowiec”

Fot. Shutterstock.com