Czym ściółkować? Ściółka z ziół i chwastów w ogrodzie

Ściółkowanie gleby w ogrodzie jest bardzo ważnym, lecz często niedocenianym zabiegiem pielęgnacyjno-ochronnym. Ekologiczna metoda to ściółka z ziół i chwastów.

Możemy wykonać ten zabieg wykorzystując materiały organiczne np. powszechnie występujące chwasty i zioła.

Ściółkowanie polega na przykryciu gleby 5–10-centymetrową warstwą odpowiednio dobranego materiału: organicznego, organiczno-mineralnego lub nieorganicznego. Ze względu na coraz większą świadomość ekologiczną, większość właścicieli ogrodów wybiera ściółki organiczne.

Zalety ściółek organicznych

1. Ograniczenie wzrostu i rozwoju chwastów (rocznych i dwuletnich).
2. Utrzymanie odpowiedniej (optymalnej) temperatury i wilgotności wierzchniej warstwy gleby.
3. Wzbogacanie gleby w mikro- i makroelementy, niezbędne do prawidłowego rozwoju rośliny uprawnej.
4. Mają działanie allelopatyczne. Substancje chemiczne wydzielane z rozkładającej się ściółki mogą pobudzać lub hamować (działanie inhibicyjne) wzrost i rozwój innych organizmów w bezpośrednim ich otoczeniu. Zmniejszają zachwaszczenie, szczególnie dzięki związkom uwalnianym z ziół lub chwastów, odstraszają niektóre szkodniki albo działają stymulująco lub ochronnie na roślinę uprawną.

Materiały do ściółkowania

Do ściółkowania można wykorzystać różne rodzaje materiałów (np. gotowych) lub takich, które sami możemy przygotować. Istotne jest jednak to, aby ściółkę dobrać odpowiednio do konkretnego miejsca i roślin w ogrodzie.

Organiczne (ekologiczne) materiały, wykorzystywane jako ściółka: kompost, rozdrobniona kora z drzew iglastych lub liściastych (zarówno świeża, jak i przekompostowana), trociny, pocięta słoma (zbożowa, kukurydziana), zrębki wierzbowe lub z miskanta (2–3 cm), skoszona wysuszona trawa (najmniej polecana) oraz coraz częściej używany i doceniany materiał roślinny, jakim są chwasty i zioła – z własnego ogrodu lub z pobliskich miedz, odłogów, łąk.

Zobacz w naszym sklepie:

Warto ściółkować

Ekologiczna ściółka – chwasty i zioła

• Ścięte, niekwitnące chwasty i zioła wykorzystywać można do mechaniczno-biochemicznej walki z kiełkującymi chwastami w ogrodzie – jako ściółki organiczne. Rozłożenie warstwy (5–10 cm) ściółki (mulczu) w sposób mechaniczny nie dopuszcza do kiełkowania większości gatunków chwastów, a dla tych, które już wcześniej zdążyły skiełkować, stanowi bardzo trudną barierę do przebicia się na powierzchnię.
• Biochemiczne oddziaływanie ściółki na chwasty lub roślinę uprawną, związane jest ze zjawiskiem allelopatii. Wynika z powolnego uwalniania do wierzchniej warstwy gleby (wymywanie, rozkład ściółki) substancji o właściwościach allelochemicznych, mogących działać stymulująco lub bądź inhibicyjnie.
• Rozkładające się ściółki organiczne, uwalniają do podłoża mikro- i makroelementy oraz substancje biochemiczne, które są pobierane przez rośliny uprawne, a które mogą oddziaływać na nie stymulująco lub ochronnie.

Ściółka – najlepsze zioła

Skrzyp polny

Rozdrobnione lub całe ziele skrzypu (bez kłączy), rozłożone na glebie (warstwa min. 5 cm), bardzo dobrze stymuluje wzrost większości roślin warzywnych, ze względu na dużą zawartość dobrze przyswajalnego krzemu organicznego. Krzem bierze czynny udział w zwiększeniu tolerancji roślin na stres abiotyczny i biotyczny. Zwiększa efektywność procesu fotosyntezy, zmniejsza podatność roślin na wyleganie oraz chroni roślinę przed zbyt dużą utratą wody.

Krzem gromadzony jest bezpośrednio pod kutykulą, tworząc nierozpuszczalną warstwę krzemowo-kutykularną, przez co na poziomie komórkowym ogranicza straty wody w procesie transpiracji, gwarantuje sprawniejszą osmoregulację oraz przyczynia się do prawidłowego zaopatrzenia roślin w składniki pokarmowe (głównie fosfor). Inkrustowane krzemem ściany komórkowe roślin, tworzą naturalną barierę dla czynników chorobotwórczych (mączniaki, rdze, szara pleśń) lub lub szkodników (głównie z ssącym aparatem gębowym, jak np. mszyce).

Pokrzywa zwyczajna

rozdrobnione lub całe ziele pokrzywy (bez korzeni, kłaczy oraz kwiatostanów), rozłożone na glebie (warstwa min. 5 cm), bardzo dobrze stymuluje pomidory, paprykę, seler i ogórki do wzrostu oraz zwiększa zawartość chlorofilu w ich tkankach. Ponadto, dzięki dużej zawartości azotu, potasu i wapnia organicznego, działa jak naturalny nawóz, a w dłuższej perspektywie czasowej może stymulować tworzenie się związków próchnicznych, poprawiających strukturę gleby. Pod warstwą ściółki z pokrzywy bytuje wiele pożytecznych roztoczy (np. dobroczynkowate), pająków czy owadów (np. biedronki), a w wierzchniej warstwie gleby, dobrze czują się skąposzczety (tj. dżdżownice).

Nagietek lekarski

rozdrobnione lub całe ziele nagietka (bez korzeni oraz kwiatostanów), rozłożone na glebie (warstwa min. 5 cm) jako ściółka, doskonale wpływa na wzrost i rozwój pomidorów, ogórków, marchwi, szparagów, grochu, fasoli i bobu. Ponadto, dzięki zawartości kwasu salicylowego zwiększa tolerancję roślin na wszystkie szkodliwe bodźce, zarówno biotyczne jak i abiotyczne. Salicylany pozytywnie działają na masę pędów i korzeni, regenerację pąków kwiatowych, kwitnienie i tworzenie bulw oraz wpływają stymulująco na przebieg procesu fotosyntezy. Inną funkcją kwasu salicylowego jest wpływ tego związku na wczesne etapy powstawania symbiozy roślin strączkowych z bakteriami z rodzaju Rhizobium, które powodują powstawanie brodawek na ich korzeniach. Natomiast rozkładające się ziele nagietka wpływa inhibicyjnie (hamująco) na niektóre nicienie glebowe (np. guzaki i korzeniaki).

Inni czytali również:

Jakie wybrać podłoże do roślin?

Jak się pozbyć skrzypu?

Skrzyp polny – ziele o dobroczynnych właściwościach

Warzywa a susza i upał – ratujmy je!

Lecznicze kwiaty i ich zastosowanie

Sprawdź, co w bieżącym numerze miesięcznika „działkowiec”

Źródło: miesięcznik „Mój Ogródek”

Fot.: Shutterstock.com