Liście – źródło zakażeń roślin

W przypadku większości grzybów porażających drzewa i krzewy owocowe źródłem infekcji pierwotnych wiosną są zarodniki wytwarzane na opadłych liściach.

Infekcji dokonują w okresie od wczesnej wiosny nawet do końca czerwca.

Formowaniu się owocników i uwalnianiu z nich zarodników sprzyja zwilżenie opadłych liści i umiarkowana temperatura. Wytworzone zarodniki, w zależności od pogody, w niektóre lata gotowe są do wysiewu i zakażenia nawet już w okresie jesienno-zimowym. Corocznie są one najgroźniejszym źródłem infekcji w okresie rozwijania się młodych liści i kwitnienia. Dlatego też należy starać się usuwać liście i porażone części roślin z sąsiedztwa drzew i krzewów. Ograniczamy tak ryzyko porażenia roślin w następnym sezonie.

Źródło zakażeń roślin – co zimuje na liściach?

Parch jabłoni

Sprawca – grzyb zimuje na porażonych liściach, gdzie tworzy otocznie. Pierwsze otocznie mogą pojawić się już w poł. XII (drobne, czarne wzniesienia pod skórką martwych liści). Dojrzewanie otoczni uzależnione jest od temperatury oraz wilgotności i następuje wczesną wiosną. W każdej z nich znajduje się 800–1200 zarodników workowych, a w przypadku silnego porażenia liści, takich otoczni może być na liściu do kilkudziesięciu.

Grzyb dysponuje więc ogromnym potencjałem infekcyjnym. Do wysiewu zarodników potrzebne jest zwilżenie liści – po 2 godz. od deszczu następuje aktywne wyrzucanie zarodników. Mogą być one przenoszone przez wiatr. Termin pierwszego wysiewu zarodników zwykle trwa do poł.–k. VI. Najbardziej wrażliwe na porażenie są młode, rozwijające się liście i zawiązki owoców. Po wystąpieniu objawów choroby pojawia się nowy typ zarodników (konidialne), które dokonują licznych infekcji wtórnych liści i owoców. Przestają one funkcjonować wraz z obumieraniem i opadaniem liści.

Parch jabłoni – objawy i zwalczanie

Drobna plamistość drzew pestkowych

Jesienią i wiosną na porażonych, opadłych liściach tworzone są owocniki z zarodnikami workowymi. Najczęściej do zakażeń liści dochodzi od poł. V do k. VI. Okres wysiewu zarodników trwa 6–8 tygodni. Latem, na spodniej stronie porażonych liści, pojawiają się skupienia zarodników konidialnych, których wysiew trwa przez 2 miesiące, do końca sezonu.

Czerwona plamistość śliwy

Grzyb zimuje w opadłych liściach, wytwarzając zarodniki workowe. Wysiewane są one od poł. III nawet do k. VII. Po porażeniu liści, na ich spodniej stronie, w miejscu czerwonych plam, pojawiają się skupienia zarodników konidialnych, które nie mają zdolności infekcyjnych.

Antraknoza orzecha włoskiego

Sprawca choroby – antraknozy zimuje na opadłych, porażonych liściach, wytwarzając zarodniki workowe, które uwalniane są od IV do poł. VI. Dokonują one pierwszych zakażeń w sezonie. Gdy na liściach pojawią się objawy chorobowe, widać ciemne skupienia zarodników konidialnych (infekcje wtórne). Od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów chorobowych upływa 8–10 dni.

Antraknoza liści porzeczek (opadzina)

Grzybnia zimuje na opadłych porażonych liściach. Do zakażeń dochodzi w okresie zwilżenia liści (12–18 godzin), a optymalna temperatura to 16–21°C.

Źródło zakażeń roślin – warto wiedzieć

Mączniaki prawdziwe

Sprawcy tych chorób do swego rozwoju potrzebują żywej, niezdrewniałej tkanki roślinnej. Wycięcie lub zerwanie pędów i liści, a następnie ich wysuszenie powoduje ich obumieranie. Formą zimującą jest grzybnia na powierzchni niezdrewniałych pędów bądź między łuskami pąków. Obumarłe, opadłe liście nie są źródłem choroby.

Liście jako źródło zakażeń roślin. Co robić?

• Usuwanie porażonych liści w znacznym stopniu ogranicza ryzyko porażenia wczesną wiosną i zmniejsza potencjał infekcyjny w bezpośrednim sąsiedztwie rozwijających się drzew i krzewów owocowych.
• Porażone liście, w przypadku zimowania na nich form rozwojowych grzybów, powinny być usunięte i poddane procesowi kompostowania. Skutecznym zabiegiem na działkach jest ich przykrywanie ziemią.
• Warto opryskiwać 5% roztworem mocznika porażone liście na drzewach lub wiosną te opadłe pod drzewami. Przyspiesza to rozkład tkanki liści, co uniemożliwia grzybom wytworzenie owocników z zarodnikami workowymi.
• Nawet bardzo dokładne wygrabienie i usunięcie porażonych liści z sąsiedztwa może nie przynieść oczekiwanego efektu, jeśli w pobliżu znajdują się drzewa i krzewy z objawami chorób. Uwalniane z porażonych organów roślinnych zarodniki mogą być przenoszone na odległość nawet 2–3 km.

 

Polecamy inne artykuły na naszym portalu:

Szara pleśń – objawy i zwalczanie

Odstająca kora na jabłoni ’Antonówka’

Szkodniki róż (infografika)

Skąd się biorą plamy na liściach różanecznika?

Chemiczna ochrona roślin – słowniczek

 

Sprawdź, co w aktualnym numerze miesięcznika „działkowiec”

 

Źródło: miesięcznik „działkowiec”

Fot. Shutterstock.com