Czym zwalczać choroby roślin?

Czym zwalczać choroby roślin? Z roku na rok zalecenia w zakresie zwalczania chorób roślin zmieniają się, podążając w kierunku coraz bardziej naturalnych metod ochrony.

Sprawdź ofertę e-booków dostępną w naszym sklepie. Znajdziesz tam m.in.:

• Bioróżnorodność
• Preparaty roślinne
• Wykorzystanie chwastów

 

Najlepszym sposobem uniknięcia porażenia roślin przez sprawców chorób jest profilaktyka, na którą składają się:

• właściwie ułożony płodozmian,
• poprawna agrotechnika,
• uprawa odmian odpornych,
• używanie zdrowego materiału siewnego.

To zabiegi z pozoru mało znaczące, jednak w efekcie, bardzo ważne.

Czasami jednak w niesprzyjających warunkach pogodowych lub przy małej skuteczności dotychczas stosowanych metod okazuje się, że dochodzi do infekcji roślin. Wtedy, zachodzi konieczność wykonania interwencyjnego zabiegu skierowanego przeciwko określonej chorobie, przy czym podstawą jest dokładne ustalenie sprawcy.

Sprawcami chorób roślin są wirusy, bakterie lub grzyby. Przy infekcjach wirusowych i bakteryjnych najskuteczniejszą metodą niedopuszczenia do ich szerzenia się jest usuwanie roślin podejrzanych o porażenie oraz zwalczanie mszyc i innych owadów, które przenoszą wirusy i powodują przerwanie ciągłości tkanek, umożliwiając tak wnikanie bakterii. Dużo łatwiej jest radzić sobie z infekcjami grzybowymi.

W ogródku często wystarczy zastosowanie preparatów wykonanych samodzielnie, np. gnojówek i wyciągów z odpowiednio dobranych roślin. Czasami jednak zmuszeni jesteśmy sięgnąć po chemiczne środki, których zastosowanie powinno być zawsze ostatecznością.

Środki naturalne zwalczania chorób roślin

Najlepsze i najbezpieczniejsze do stosowania w uprawach amatorskich są środki naturalne, które możemy sporządzić sami z roślin znajdujących się w ogrodzie lub sąsiedztwie. Szczególnie przydatne będą pokrzywa, skrzyp polny, czosnek, cebula, bylica piołun, krwawnik pospolity, żywokost, rumianek, mniszek lekarski.

Można z nich przyrządzić:

• Gnojówki – rośliny zalewamy zimną wodą, naczynia nie przykrywamy, osłaniamy i pozostawiamy na 2–4 tygodni (im cieplej, tym krócej, bo fermentacja zachodzi szybciej). Codziennie gnojówkę mieszamy (napowietrzamy). Jest gotowa do użytku, kiedy jest klarowna, brunatna, a na powierzchni nie zbiera się piana. Raz zrobiona, może być stosowana przez 1–2 miesięcy.

• Wyciągi – świeży lub suszony materiał roślinny zalewamy wodą i odstawiamy na 12–24 godziny, aż do pojawienia się piany. Uzyskanym wyciągiem (rozcieńczonym lub nierozcieńczonym) opryskujemy rośliny w tym samym dniu.
• Wywary – świeże lub suszone rośliny zalewamy zimną wodą na 12–24 godziny, po czym gotujemy przez 30 minut. Preparat może być używany przez tydzień, zaś przelany na gorąco do szklanego naczynia – przez 3–4 miesiące.
• Napary – świeży lub suszony materiał zalewa się gorącą wodą i pozostawia pod przykryciem na 30 minut. Powinien być zastosowany w dniu sporządzania.

Czym zwalczać choroby roślin? – przykłady preparatów z roślin

• Wyciąg z krwawnika – 1 kg świeżego ziela zebranego w czasie kwitnienia i 10 l wody, stosować w rozcieńczeniu 1:10, zwalcza mączniaki prawdziwe i rzekome, kędzierzawość liści brzoskwini, brunatną zgniliznę drzew pestkowych.
• Wyciąg z cebuli – 100 g łusek i 10 l wody, stosować bez rozcieńczenia, zwalcza mączniaki prawdziwe i rzekome, zarazę ziemniaka.
• Wywar z cebuli – 500 g łusek lub 75 g pokrojonych cebul i 10 l wody, stosować bez rozcieńczenia, zwalcza mączniaki prawdziwe.
• Wywar ze skrzypu – 1 kg świeżych lub 150 g suszonych roślin i 10 l wody, stosować w rozcieńczeniu 1:4, zwalcza mączniaki prawdziwe i rzekome, rdze, kędzierzawość liści brzoskwini, brunatną zgniliznę drzew pestkowych, szarą pleśń, zarazę ziemniaka.

• Gnojówka z czosnku – 100 g pokrojonych ząbków i 10 l wody, stosować w rozcieńczeniu 1:10 na szeroko pojęte choroby grzybowe.
• Wywar z pokrzywy – 1 kg ziela lub 200 g suszu i 10 l wody, stosować w rozcieńczeniu 1:5, zwalcza szarą pleśń, zamieranie pędów malin, amerykański mączniak agrestu.
• Soda oczyszczona i szare mydło – mieszanina z pół łyżeczki sody, 5 ml szarego mydła i 1 l wody jest skuteczna w walce z wieloma chorobami grzybowymi, zaś sekret specyfiku tkwi w zmianie odczynu środowiska życia grzybów z kwaśnego na zasadowy, w którym patogeny giną.

Czym zwalczać choroby roślin? Preparaty handlowe

Niektóre choroby pojawiają się niespodziewanie, inne zaś są typowe dla danego gatunku (np. zaraza ziemniaka na pomidorze, mączniak rzekomy ogórka i cebuli), występują co roku, a ich nasilenie uzależnione jest od pogody. Kupując fungicydy warto wybierać takie, które mają szerokie spektrum działania, czyli działają na kilka chorób u wielu gatunków.

Środki powinny być kupowane w małych opakowaniach, aby zużyć je w terminie przydatności wskazanym na opakowaniu. Przed wykonaniem każdego zabiegu należy dokładnie zapoznać się z etykietą, na której znajdują się ważne informacje dotyczące zwalczanych chorób, terminów, dawek, okresu karencji i prewencji, toksyczności.

Czym zwalczać choroby roślin w rolnictwie ekologicznym? Do stosowania są przeznaczone są preparaty:

• Polyversum WP (dostępny w naszym sklepie)– preparat mikrobiologiczny na bazie grzyba, pasożyta niektórych grzybów chorobotwórczych. Stosowany jest do ochrony systemu korzeniowego roślin ozdobnych, warzywnych i truskawek przed zgorzelami, fuzariozami, fytoftorozami, szarą pleśnią, zgnilizną twardzikową, rizoktoniozą oraz mączniakami prawdziwymi i rzekomymi.
• Armicarb SP – substancją aktywną jest wodorowęglan potasu. Zalecany do stosowania zapobiegawczego przed parchem jabłoni oraz mączniakami wielu gatunków roślin sadowniczych i warzywnych.
• Preparaty miedziowe np.: Champion 50 WG, Miedzian 50 WP, Nordox 75 WG, Cuproxat 345 SC. Miedź ma udowodnione działanie w zwalczaniu wielu chorób grzybowych, a także zapobiega porażeniu przez bakterie. Najczęściej stosowany Miedzian chroni jabłonie i grusze przed parchem, jabłonie przed zarazą ogniową, wiśnie i czereśnie – rakiem bakteryjnym drzew pestkowych, brzoskwinie – kędzierzowatością liści, pomidory – zarazą ziemniaka i bakteryjną cętkowatością, ogórki – bakteryjną kanciastą plamistością i mączniakiem rzekomym dyniowatych, fasolę – bakteriozą obwódkową, antraknozą i szarą pleśnią, porzeczkę czarną – mączniakiem, rdzą i białą plamistością liści, orzechy – antraknozą.
• Preparaty siarkowe np.: Siarkol 80 WP, Siarkol 80 WG, Siarkol 800 SC. Siarka działa uśmiercająco na grzybnię i zarodniki patogenów. Preparaty zalecane są do ochrony wielu gatunków roślin warzywnych, sadowniczych i ozdobnych przed mączniakami prawdziwymi.

Zwalczanie chorób roślin może odbywać się przy użyciu także preparatów niepolecanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym, jednak dostępnych dla użytkowników nieprofesjonalnych i sprzedawanych w małych opakowaniach. Mają szerokie spektrum działania np.:

• Amistar 250 SC – zwalcza choroby grzybowe roślin warzywnych, sadowniczych i ozdobnych: mączniaki rzekome, szarą pleśń, czerń krzyżowych, alternariozę, rdze, askochytozę, zarazę ziemniaka, opis szczegółowych zaleceń dostępny jest na etykiecie środka.
• Topsin M 500 SC – odznacza się szerokim spektrum działania, chroni rośliny przed zgorzelami kory, rakami drzew, brunatną zgnilizną, leukostomozą i dziurkowatością liści drzew pestkowych, mączniakami prawdziwymi, szarą pleśnią, fuzariozą, wertycyliozą, szczegółowe zalecenia opisane są na jego etykiecie.

 

W poniższych artykułach opisujemy konkretne choroby roślin i prezentujemy metody ich zwalczania:

Choroby drzew w okresie kwitnienia

Rdza gruszy – choroba coraz częściej spotykana na działkach i w ogródkach

Nicienie glebowe – zwalczanie

Białe plamy na róży – jak zapobiegać tej chorobie?

Szara pleśń – objawy i zwalczanie

Parch jabłoni – objawy i zwalczanie

Robaczywe rzodkiewki? Sprawca – śmietka kapuściana

 

Źródło: miesięcznik „działkowiec”

Fot. Shutterstock.com