Szkodniki roślin doniczkowych

Szkodniki roślin doniczkowych często pojawiają się w naszych mieszkaniach w okresie zimowym. Walkę z nimi warto zacząć wcześnie, od odpowiedniej profilaktyki i zapewnienia roślinom dobrych warunków.

Skąd się biorą szkodniki roślin doniczkowych?

Często zastanawiamy się skąd nagle, na zdrowych roślinach zdobiących nasze mieszkania, pojawiają się szkodniki. Czasem np. wystarczy uchylone okno, aby umożliwić im przedostanie się do mieszkania. W okresie letnim wystawiamy część roślin na balkon, tam też mogą zostać zasiedlone np. przez przędziorki. Pamiętajmy również, że wraz z nowym podłożem możemy wprowadzić do mieszkania szkodniki, zwłaszcza ziemiórki. Często też szkodniki przynosimy do mieszkań sami wraz z zakupionym lub otrzymanym w prezencie okazem.

Sygnał alarmowy

Jeśli nasze rośliny zaczynają nagle żółknąć, drobnieć, deformować się, gubić liście, powinniśmy sprawdzić czy nie żerują na nich szkodniki. Warto dokładnie obejrzeć całe rośliny, zwłaszcza na spodniej stronie liści.

Popularne szkodniki roślin doniczkowych

Przędziorki 

To jedne z popularniejszych  szkodników roślin doniczkowych. Są to niewielkie pajęczaki o barwie żółtozielonej, czerwonej lub pomarańczowej, których długość wynosi od 0,3 do 0,8 mm. Szkodniki te żerują głównie na dolnej stronie liści, na których pojawiają się mozaikowate przebarwienia, a silnie opanowane okazy zasychają. Na roślinach widoczna jest delikatna pajęczyna. Rozwojowi sprzyja temperatura 24°C oraz niska wilgotność powietrza na poziomie 30–40%.

Czerwce

Do najczęściej występujących szkodników roślin doniczkowych z tej grupy owadów, zaliczamy tarczniki, miseczniki i wełnowce. Owady te często spotykane są m.in. na fikusach, dracenach, jukach, cytrusach, paprociach, kaktusach, storczykach i palmach. Ich rozwojowi sprzyjają wysokie temperatury i niska wilgotność powietrza. Ciała samic tarczników i miseczników okryte są stwardniałymi okrywami, z kolei wełnowce pokryte są woskowym nalotem, przypominającym watę. Szkodniki te wysysają soki, powodując m.in. zasychanie i opadanie liści, deformacje, zahamowanie wzrostu. Miseczniki i wełnowce wydzielają duże ilości spadzi.

Ziemiórki

Beznogie larwy tych około 3 mm muchówek uszkadzają głównie rośliny bardzo młode. Osobniki dorosłe często można zaobserwować latające wokół doniczek z kwiatami. Gdy ich liczebność jest niewielka, nie stanowią zagrożenia, a ich larwy żywią się martwą materią organiczną. Gdy jednak ich liczebność wzrośnie, mogą zacząć podgryzać korzenie roślin.

Wciornastki

Cienkie, wydłużone owady o długości 1–2 mm, przypominające kształtem przecinki. Wysysają soki z roślin, powodując powstawanie na liściach i pędach srebrzystych plamek. W obrębie plam możemy zaobserwować odchody wciornastków w postaci ciemnych punkcików.

Mączlik szklarniowy

Jest to około 2 mm pluskwiak, potocznie nazywany białą muszką, który żeruje (wysysa sok) na dolnej stronie liści. Wydala on duże ilości spadzi. Na roślinach obserwujemy też żółte odbarwienia, deformacje, obniżenie turgoru i zasychanie liści. Po poruszeniu liści, mączliki wzbijają się w powietrze.

Profilaktyka 

• Każdą nową roślinę, którą dostajemy lub kupujemy, odizolowujemy na kilka tygodni i obserwujemy pod względem pojawienia się nieproszonych gości.
• Zapewniamy roślinom możliwie optymalne warunki (m.in. właściwe podlewanie, wilgotność powietrza).
• Zraszamy liście w celu podniesienia wilgotności powietrza.

Zwalczanie szkodników roślin doniczkowych 

• W przypadku zaobserwowania przędziorków, całą roślinę spłukujemy pod prysznicem (liście z obu stron). Powtarzamy co kilka dni.
• Mniejsze okazy roślin możemy spróbować zanurzyć w wodzie z odrobiną szarego mydła, przytrzymując odwróconą doniczkę, tak aby zielone części rośliny pozostały kilka minut w roztworze, a z pojemnika nie wysypało się podłoże.
• Ręcznie oczyszczamy rośliny ze szkodników roślin doniczkowych takich jak tarczniki, miseczniki, wełnowce. Do tego celu wystarczy płatek lub patyczek kosmetyczny zanurzony w wodzie z odrobiną denaturatu (10 ml/1 l wody) lub szarego mydła (1 łyżka mydła/1 l wody). Powtarzamy w odstępach kilku dni.
• Zwalczanie chemiczne najlepiej stosujmy w formie pałeczek doglebowych, np. Tarcznik Ultra, gdyż w mieszkaniu nie mamy możliwości bezpiecznego przeprowadzenia takich zabiegów w formie oprysku.
• Stosujmy środki z wodnym roztworem polisacharydów, które odcinają szkodnika od powietrza. Mogą być one bezpiecznie stosowane w pomieszczeniach.
• Umieszczajmy małe, żółte tablice lepowe, które odłowią część ziemiórek oraz mączlików szklarniowych, bądź niebieskie tablice przyciągające wciornastki.
• W celu ograniczenia ziemiórek, podlewamy rzadziej rośliny, jeśli oczywiście są to gatunki tolerujące przesuszenie

Fot. Shutterstock, K. Woszczyk, źródło miesięcznik „działkowiec”

Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze w domu

Fikus benjamina – opadające liście oplecione pajęczynką

Domowe rośliny doniczkowe – najpopularniejsze gatunki