Parch jabłoni – objawy i zwalczanie
Parch jabłoni jest najgroźniejszą chorobą jabłoni, która może znacząco osłabić drzewa i zniszczyć plon owoców. Jakie są objawy parcha jabłoni?
Jak powinno wyglądać zwalczanie parcha jabłoni?
Sprawdź te ciekawe oferty jabłoni dostępne w naszym sklepie:
Grzyb wywołujący parcha zimuje na porażonych, opadłych liściach. Jesienią przerasta tkankę liścia i tworzy kulistą strukturę – otocznię (widoczną jako czarne punkciki pod skórką liścia). Wiosną otocznie dojrzewają, w ich wnętrzu powstają zarodniki workowe. Zwilżenie liści powoduje uwalnianie się zarodników, które wraz z prądami powietrza mogą być przenoszone nawet na odległość kilkuset metrów.
Aby mogło nastąpić zakażenie, liście muszą być wilgotne, a długość okresu zwilżenia liści koniecznego do zakażenia jest zależna od temperatury. Jest to tzw. okres infekcji pierwotnych, który trwa od poł. IV do k. V. Po zainfekowaniu pod skórką liścia grzyb wytwarza grzybnię, a po 7–9 dniach powstają zarodniki konidialne, które ukazują się na powierzchni liścia jako oliwkowobrunatne plamy. W czasie kolejnych okresów zwilżenia liści i owoców, zarodniki te zakażają (infekcje wtórne). Do infekcji wtórnych może dochodzić od okresu kwitnienia jabłoni aż do zbioru owoców.
Objawy parcha jabłoni
Parch jabłoni atakuje przede wszystkim liście i owoce. Na górnej stronie młodych liści powstają początkowo oliwkowobrunatne, później brunatne plamy o aksamitnym nalocie (zarodniki konidialne grzyba). Z czasem liczba plam zwiększa się, obejmując coraz większą powierzchnię liści, liście zsychają i przedwcześnie opadają. W latach o deszczowej i ciepłej pogodzie, sprzyjającej rozwojowi grzyba, źle chronione jabłonie odmian wrażliwych stoją prawie bez liści, przez co są bardzo osłabione i mogą nie zawiązywać pąków kwiatowych na rok następny. Porażenie owoców uwidacznia się w postach szarych lub czarnych plam o strupowatym wyglądzie, z licznymi głębokimi spękaniami.
-
- Objawy parcha jabłoni
Co robić? Zwalczanie parcha jabłoni
Uprawa odmian odpornych
Ponieważ poszczególne odmiany jabłoni różnią się wrażliwością na chorobę, najlepszym sposobem na uzyskanie zdrowych jabłek jest uprawa odmian parchoodpornych. Uzyskanie zdrowych owoców z odmian wrażliwych okupione jest wielokrotnym ich opryskiwaniem preparatami grzybobójczymi stosowanymi zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie, co w przypadku uprawy amatorskiej jest pozbawione sensu.
Uprawa odmian odpornych na parcha prowadzi do znacznego ograniczenia zużycia pestycydów, nawet w sezonie z dużą ilością opadów uda się wyprodukować ładne i zdrowe owoce. Odporność jest uwarunkowana genetycznie, a geny odpowiedzialne za tę cechę zostały znalezione w roślinach występujących w środowisku naturalnym. Lista odmian odpornych na parcha jest długa, dlatego bez problemu można znaleźć takie, które spełnią nasze oczekiwania.
Odmiany można tak dobrać, aby cieszyć się świeżo zerwanymi owocami już od ostatniej dekady VII aż do poł. X, bądź przechowywać je nawet kilkanaście tygodni (im odmiana wcześniej dojrzewa, tym krócej się przechowuje).
Agrotechnika
Polega na stworzeniu roślinom korzystnych warunków do wzrostu i rozwoju poprzez racjonalne nawożenie drzew (wysoki poziom nawożenia azotowego sprzyja rozwojowi choroby) oraz cięcie. Prześwietlanie koron warunkuje szybkie obsychanie liści i owoców, utrudniając infekcje.
Metoda mechaniczna
Usunięcie z sadu i najbliższej okolicy wszystkich porażonych liści, zlikwiduje źródło infekcji. Oczywiście dokładne wykonanie tego jest w praktyce niemożliwe, jednak ochrona jabłoni przed parchem jest dużo łatwiejsza, kiedy obserwuje się mało liści z poprzedniego sezonu. Ponieważ parch zimuje na opadłych liściach, ogromne znaczenie w redukcji źródła infekcji ma wygrabianie i usuwanie, ewentualnie mieszanie z glebą, rozdrobnionych liści znajdujących się pod drzewami. Sprzymierzeńcami ogrodników są dżdżownice, które skutecznie niszczą opadłe liście.
Jesienny oprysk mocznikiem
Zabieg ten ma ogromne znaczenie w zwalczaniu choroby, ponieważ redukuje o 90% ilość wytworzonych zarodników na porażonych liściach. Polega na opryskaniu drzew 5% roztworem mocznika w początkowym stadium opadania liści, zaraz po pierwszych przymrozkach (przełom X i XI), kiedy wytwarza się tkanka oddzielająca liść od pędu. Oprysk przyspiesza rozkład liści po opadnięciu, a wraz z nimi zginą formy przetrwalnikowe grzyba. Do przygotowania 5% roztworu należy 50 g mocznika rozpuścić w 1 l wody lub 0,5 kg mocznika w 10 l wody.
Inni czytali również:
Oprysk mocznikiem – kiedy warto stosować?
Sposoby i ekologiczne środki ochrony roślin
Choroby drzew owocowych w okresie kwitnienia
Drzewa owocowe – jak przygotować miejsce?
Jak zapobiegać chorobom i szkodnikom róż?
Liście – źródło zakażeń roślin
Źródło: miesięcznik „Mój Ogródek”
Fot. Shutterstock.com
