Kleszcze – to warto o nich wiedzieć

Gdzie spotkamy kleszcze: preferują miejsca wilgotne, zwłaszcza lasy liściaste i mieszane.

Coraz liczniej spotykane są w parkach, ogrodach, trawnikach. Miejscem szczególnie zasiedlonym przez kleszcze są porośnięte roślinnością ścieżki w lasach, przy drogach, gdzie oczekują na swoich żywicieli (dzikie zwierzęta).

Przyczyna rozprzestrzeniania się kleszczy: Roznoszone są m.in. przez ptaki wędrowne. W miastach przyczyniły się do tego swobodne puszczanie psów po leśnych terenach.

Od larwy do kleszcza

Samica kleszcza pospolitego składa 2-5 tys. jaj w trawie, pod warstwą opadłych liści. Po 3-4 tyg. z jaj wylęgają się 0,6-milimetrowej długości larwy, które na źdźbłach trawy oczekują na przebiegające swoje ofiary. Po 3-6 dniach opita krwią larwa opada od żywiciela i spada w ściółkę, nieruchomieje i po 4 tyg. przeobraża się w nimfę, która jest podobna do postaci dorosłej, lecz znacznie mniejsza. Nimfa po dostaniu się na nowego żywiciela pije z niego krew przez tydzień, następnie opuszcza go i linieje w samca lub samicę. Rozwój kleszcza pastwiskowego w niesprzyjających warunkach (nieodpowiednia temperatura, wilgotność, brak żywicieli) może trwać do 4 lat. Kleszcz związany jest z żywicielami tylko na okres pobierania od nich pokarmu (krwi), resztę życia spędza we właściwym dla siebie środowisku.

Lokalizacja kleszcza w zależności od fazy rozwojowej

• trawy o długości do 30 cm – przebywają na nich larwy;
• rośliny do 1 m wysokości – to siedlisko nimfy;
• chwasty i krzewy do 1,5 m wysokości – tam spotkamy dorosłe osobniki.

Swoją ofiarę lokalizują za pomocą węchu: Reagują na zapach potu, zwiększone stężenie wydychanego CO₂ i ciepło wytwarzane przez żywicieli. Człowieka atakują wszystkie stadia rozwojowe kleszcza, które umiejscawiają się na głowie, kończynach, w zgięciach i fałdach skórnych. Bardzo zagrażają życiu i zdrowiu ludzi, gdyż przenoszą zarazki bardzo groźnych chorób.

Kleszcze – ograniczanie ich obecności w ogródku

• Regularne koszenie trawnika. Usuwanie zarośli i chwastów rosnących wokół ogrodzeń.
• Uprawa roślin, których zapachu nie lubią kleszcze: wrotycz, lawenda, kocimiętka, rozmaryn lekarski, czosnek niedźwiedzi. Wygłodniałych kleszczy te zabiegi nie muszą odstraszyć.

• Poszerzenie ścieżek, aby przechodząc nie dotykać roślin.
• Zabiegi likwidujące występowanie gryzoni na działce.

Preparaty dostępne na rynku przeciw kleszczom

Emulpar’940 EC Zawiera olej rydzowy (94%) uzyskany z lnianki (roślina z rodziny kapustowatych). Opryskiwać dokładnie miejsca występowania kleszczy roztworem w stężeniu 0,9-1,2%. Przy dużym ich występowaniu wykonywać zabieg co 7-10 dni do przymrozków (od +5 do +25°C). Preparat działa mechanicznie pokrywając ciało kleszczy lepką warstwą olejową, która utrudnia oddychanie, poruszanie się i następnie wywołuje ich śmierć po 2 dobach od jego zastosowania. Emulpar’940 EC stosowany jest w zwalczaniu mszyc, przędziorków, mączlika szklarniowego, wciornastków, miodówek, czerwców, form zimujących niektórych szkodników. Preparat bezpieczny jest dla człowieka i środowiska naturalnego.

Bros Płyn na komary i kleszcze o działaniu repelentnym, może być stosowany na skórę i ubranie (chroni do 8 godz. przed komarami i do 4 przed kleszczami), Bros Spray na odzież – odstrasza i zabija kleszcze – zawiera biobójcze substancje DEET i deltametrynę, których działanie trwa do 20 dni.

Bros żel na komary i kleszcze zawiera 15% DEET.

Preparaty domowe – roślinne przeciw kleszczom

Opryskiwanie ogrodu preparatami roślinnymi eliminuje istniejące kleszcze i odstrasza następne.

• Wrotycz (wywar) Wydziela intensywny zapach podobny do kamfory. Odstrasza także komary, mszyce, muchy i mrówki. Można przygotować repelent odstraszający kleszcze – zaparzyć ziele i ostudzonym naparem spryskać odzież. Wrotycz jest rośliną toksyczną – zawiera trujący tujon (do 70%), a jego spożycie może być groźne w skutkach.
• Tatarak (wywar) Olej eteryczny zawiera 82% azaronu. Substancja ta bardzo skutecznie niszczy również komary.
• Czeremcha zwyczajna Pocięte na drobne części gałęzie czeremchy gotować na silnym ogniu 30 minut. Po zagotowaniu, wywar z czeremchy zmienia kolor na czerwony. Stosować również do zwalczania much i komarów.
• Chrzan pospolity Wyciąg z korzeni bardzo skutecznie odstrasza kleszcze, a także je zabija.

 

Kleszcze – czy wiesz, że…

Kleszcze zimę spędzają ukryte w liściach, w ściółce leśnej. Wczesną wiosną wznawiają aktywność życiową, w październiku schodzą na zimowanie. W miastach można spotkać je w grudniu, gdy temperatury dobowe przekroczą 5-7°C. Największe nasilenie ich występowania jest w maju i k. sierpnia do pocz. października. W czasie upałów rzadziej atakują, schodzą na ziemię w poszukiwaniu wilgoci!

 

Inni czytali także:

Rośliny odstraszające komary

Rośliny odstraszające szkodniki

Jaką mieszankę traw wybrać do ogrodu?

 

Sprawdź, co w bieżącym wydaniu miesięcznika „działkowiec”

 

Źródło: miesięcznik „Mój Ogródek”

Fot.: Shutterstock.com