Dlaczego giną owady zapylające?

Owady zapylające to głównie przedstawiciele pszczołowatych.

Ważną rolę w zapylaniu roślin oprócz pszczoły miodnej odgrywają pszczoły samotnice. W Polsce jest ich 450 gatunków, wielkości od kilku milimetrów do dorównujących rozmiarami dużym trzmielom (23 mm). Dawniej owady te były bardzo liczne, obecnie występują coraz rzadziej. Spowodowane jest to wieloma czynnikami: zanikanie bioróżnorodności roślin, które są ich bazą pokarmową, nadmierna chemizacja, utrata miejsc do gniazdowania, również z powodu bezmyślnego (zabronionego) wypalania traw, zatrucia środkami ochrony roślin.

Jak żyją owady zapylające

Większość pszczół samotnic buduje gniazda w ziemi. Znaczna część gnieździ się w nadpróchniałym drewnie, pustych pędach roślin zielnych, łodygach o miękkim rdzeniu. Ze względu na okres występowania, krajową faunę dzikich pszczół dzielimy na: wczesnowiosenne (k. III–poł. V), późnowiosenne (poł. V–poł. VI), letnie (od poł. VI). Do najczęściej odwiedzających ogrody pszczół samotnic należą murarka ogrodowa, nożycówka pospolita, porobnica włochatka.

Murarka ogrodowa

Zimuje jako owad dojrzały i pojawia się w pierwszych dniach kwietnia i lata do końca czerwca. Jej źródłem pokarmu jest ok. 150 gatunków roślin. Wykorzystywana jest do zapylania w sadach.

Trzmiele

Ich ilość stale maleje. Mamy ich 28 gatunków i wszystkie są objęte ochroną częściową. Trzmiele latają od rana do późnego wieczora, odwiedzają kwiaty nawet w wietrzne i deszczowe dni. Pracują w niższych temperaturach niż pszczoła miodna. Na działce zapylają m.in. pomidory, ogórki, bób, porzeczki, maliny, brzoskwinie, grusze. Są owadami społecznymi, tworzą gniazda jednoroczne. Zimują tylko zapłodnione matki najczęściej w ziemi, w norach, dziuplach, kępach suchych traw, szparach ścian. Kiedy zakwitają pierwsze kwiaty (pocz. III) pojawiają się matki trzmieli i szukają miejsca do założenia gniazda.

Jak zwiększyć populację dzikich pszczół?

Należy wybierać rośliny kwitnące od wiosny do jesieni, aby zapewnić im nieprzerwanie pokarm. Bogatym źródłem nektaru i pyłku dla owadów zapylających są rośliny z rodziny jasnotowatych. Szczególnie cenne są wcześnie zakwitające wiosną bluszczyk kurdybanek i jasnota biała (IV) oraz dąbrówka rozłogowa (V). Wysoką wydajność nektaru mają kocimiętka, pszczelnik, lebiodka, hyzop, lawenda, pysznogłówka.

Owady zapylające powinny być objęte szczególną ochroną, zarówno w środowisku rolniczym, jak i na działkach, gdzie największym zagrożeniem dla nich są chemiczne zabiegi ochrony roślin.

Miejsca bytowania dla owadów zapylających można zapewnić poprzez wystawianie specjalnych ekohoteli, np. sztucznych gniazd z trzciny dla murarek oraz budek dla trzmieli.

Owady zapylające – jak je chronić?

• ograniczyć stosowania chemicznych środków ochrony na korzyść innych metod ochrony;
• przestrzegać zapisów zawartych w etykiecie-instrukcji stosowania środków ochrony roślin,
• do zabiegów dobierać środki nietoksyczne dla pszczół lub o krótkim okresie prewencji,
• zabiegi wykonywać wieczorem, już po oblocie zapylaczy,
• nie opryskiwać roślin pokrytych spadzią,
• nie wykonywać zabiegów przy zbyt silnym wietrze,
• pozostawiać dzikie zadrzewienia oraz miedze (miejsca bytowania owadów pożytecznych).

 

Ekohotele są dostępne w naszym sklepie – zapraszamy do zapoznania się z ofertą.

 

Więcej o owadach w naszych ogrodach można znaleźć w innych artykułach na portalu:

„Murarka ogrodowa – superpszczoła”

„Dlaczego giną motyle?”

„Pestycydy, czy szkodzą?”

 

 

 

Źródło: miesięcznik „działkowiec”

Fot. Shutterstock.com