Dlaczego czereśnie pękają?

Wszyscy znamy zalety czereśni i smak tych atrakcyjnych owoców, a także… problemy związane z ich pękaniem. Dlaczego czereśnie pękają?

Straty plonu spowodowane pękaniem mogą być duże, a możliwości zabezpieczenia się przed tym niekorzystnym zjawiskiem są wciąż ograniczone.

Sprawdź e-booki dostępne w naszym sklepie. To m.in.:

• Jagodnik 
• Owocowe ABC
• Mały sad
• Owoce wolne od chemii 

Rodzaje spękań owoców czereśni

Na owocach czereśni mogą wystąpić 3 rodzaje spękań: wokół szypułki, na wierzchołku, na bokach owocu. Spękania wokół szypułki i na czubku owocu są płytkie i mogą się zabliźnić. Natomiast te boczne są głębokie i mogą sięgać nawet do pestki. Nie mają one tendencji do zabliźniania się i stanowią wrota infekcji dla patogenów powodujących gnicie owoców.

Dlaczego czereśnie pękają?

Bezpośrednią przyczyną pękania owoców czereśni są:

• wnikanie wody przez skórkę na zasadzie osmozy – powoduje spękania przy szypułce i na czubku owocu;
• wzrost nawodnienia w owocu, wynikający z intensywnego pobierania wody przez korzenie – powoduje pęknięcia boczne.

W ostatniej fazie wzrostu owoców czereśni dynamicznie zwiększa się ich wielkość (3,5–4,5% dziennie). Ale wzrost skórki jest nieproporcjonalny do powiększania się owocu. Nierównomierny wzrost zewnętrznej części owocu powoduje zarówno jej nadmierne rozciąganie i napinanie, jak i powstawanie mikropęknięć. Przez pęknięcia skórki i aparaty szparkowe na skórce woda przenika do miąższu, co przy powiększających się komórkach prowadzi do rozerwania owocu. Okresowy nadmiar wody powoduje, że skórka pęka, ponieważ nie wytrzymuje naporu rosnących tkanek wewnętrznych.

Warto wiedzieć, że…

● Ryzyko wystąpienia pękania owoców czereśni jest o wiele większe w czasie upałów, np. po burzy w ciepłe dni, niż gdy opady, nawet długotrwałe, wystąpią w czasie chłodów.

● Nasilenie pękania owoców czereśni jest także większe po deszczach w czasie nocy, kiedy owoce mają większy turgor i wolniej wysychają.

● Przyczyną pękania owoców czereśni może być także rosa.

● Pęknięcia boczne owoców czereśni występują, gdy po okresie suszy następują opady deszczu.

Podatność odmian czereśni na pękanie owoców

Wrażliwość na pękanie owoców jest cechą odmianową czereśni. Większą skłonność do pękania owoców mają: chrząstki o twardym miąższu, odmiany wielkoowocowe, odmiany późniejsze, owoce na drzewach większych i starszych. Pękanie owoców czereśni może być uwarunkowane podkładką. Mniej spękanych owoców występuje u drzew na podkładkach słabo rosnących.

Wrażliwość owoców odmian czereśni na pękanie

Odmiany mało wrażliwe

• Justyna
• Sam
• Karesova
• Karina
• Kordia
• Lapins
• Regina
• Sandra
• Sylvia
• Vanda
• Uster
• Vera

Odmiany podatne

• Rivan
• Burlat
• Van
• Stella
• Techlovan
• Summit
• Vega
• Rita
• Tamara

Co robić?

W ogródku ochrona owoców przed pękaniem jest ograniczona do wyboru odmiany o małej skłonności owoców do pękania i wykonywania oprysków 0,5% chlorkiem wapnia lub preparatami wapniowymi na bazie chelatów.

• Wapń poprawia jędrność owoców oraz wygląd skórki. Sprawia, że ściany komórkowe są grubsze i odporniejsze na uszkodzenia. Opryski wykonuje się co tydzień, najlepiej 2–3 tygodnie przed zbiorem owoców i dodatkowo przed spodziewanym deszczem. Dolistne nawożenie wapniem jest ważnym uzupełnieniem nawożenia doglebowego, ponieważ tylko 0,2% całkowitej zawartości wapnia w glebie znajduje się w roztworze glebowym i jest dostępne dla korzeni drzewa i tylko 2% wapnia pobranego przez korzenie trafia do owoców. Po oprysku chlorkiem wapnia pozostaje na owocach biały osad, który znika w czasie mycia owoców.
• Można zastosować dostępne na rynku preparaty ograniczające pękanie owoców czereśni: Lecitec (na bazie lecytyny), Platina (zawiera aminokwas zwiększający elastyczność skórki) i Vapor Gard (z żywicy sosny amerykańskiej).
• W ograniczaniu pękania owoców bardzo ważne jest połączenie różnych metod – dobór odmiany i podkładki, racjonalne nawożenie wapniem i utrzymanie optymalnej wilgotności gleby pod czereśnią.
• W nowoczesnych, karłowych sadach czereśniowych stosuje się specjalne systemy zadaszenia. Jest to bardzo skuteczne, ale drogie rozwiązanie. Niestety, owoce pod osłonami wolniej się wybarwiają, zawierają mniej cukru i później dojrzewają. Do koron dociera mniej światła, co powoduje zamieranie dolnych gałęzi. A mniejsza cyrkulacja powietrza w koronie pod zadaszeniem sprzyja rozwojowi chorób.

Inni czytali również:

Sadzenie czereśni karłowych jesienią

Czereśnie bez robaków, czyli jak pozbyć się nasionnicy trześniówki

Jak chronić owoce przed ptakami?

Orzechy laskowe z ogródka

Cięcie odmładzające, czyli jak zmniejszyć rozmiary korony drzewa owocowego?

Źródło: miesięcznik „Mój Ogródek”

Fot. E. Gudarowska i Shutterstock.com