Roślinne filtry powietrza

Roślinne filtry powietrza? Rośliny potrafią oczyszczać otoczenie. Zjawisko to nosi nazwę fitoremediacji. Warto wiedzieć, jakie gatunki w ogrodzie sprawdzą się w tej roli.

Zwrócono uwagę, że rośliny są jedyną grupą organizmów wyższych, które z powodzeniem opanowały środowiska silnie skażone i to różnymi zanieczyszczeniami.

Zalety roślin

Rośliny wykształciły mechanizmy obronne, pozwalające na przetrwanie w bardzo niekorzystnych warunkach środowiska. Same też wpływają na procesy w środowisku tak, aby zapewnić sobie warunki jak najbardziej zbliżone do optymalnych. Jedną z zalet roślin jest zdolność do równoczesnego pobierania ze środowiska wielu różnych zanieczyszczeń. Rośliny, które pobrały zanieczyszczenia, stanowią materiał biologiczny, co pozwala na jego utylizację.

Zastosowanie fitoremediacji

• Ważnym i bardzo przyszłościowym miejscem zastosowania fitoremediacji są ruchliwe tereny miejskie oraz przy trasach komunikacyjnych, zanieczyszczone metalami ciężkimi, tlenkami azotu i innymi trującymi związkami (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne – WWW), a także pyłami zawieszonymi (uznanymi w ostatnich latach za jedno z najgroźniejszych zanieczyszczeń powietrza). Zanieczyszczenia z wdychanym powietrzem bardzo łatwo dostają się do organizmu człowieka i są przyczyną wielu chorób, przede wszystkim układu oddechowego, w tym także nowotworowych
• W każdym mieście są miejsca, gdzie ochronna rola roślin przed zanieczyszczeniami jest pierwszoplanowa i tu rośliny powinny być bardziej docenione, spełniając rolę prozdrowotną. Rośliny ze swoimi zdolnościami fitoremediacyjnymi mają szansę na znaczną poprawę środowiska, w którym żyjemy. Przy trasach skażona jest gleba, spływająca tam woda oraz powietrze. Rośliny doskonale pobierają i akumulują wszystkie zanieczyszczenia i to zarówno z gleby, wody, jak i powietrza
• Innym obszarem zastosowania są zdegradowane tereny poprzemysłowe. Celem fitoremediacji jest ich przywrócenie do stanu bezpiecznego w zagospodarowaniu, tak aby mogły być użytkowane jako tereny rekreacyjne, handlowe, a nawet mieszkalne. Tu fitoremediacja wykorzystuje zwłaszcza rośliny jednoroczne (gatunki lub odmiany odporne na zanieczyszczenia), dające dużą biomasę i w niej wysoki „plon zanieczyszczeń”: słonecznik, kukurydza, rzepak, szarłat, wierzby, miskant, niektóre zboża (odmiany o dłuższej słomie)

Roślinne filtry powietrza – przydatne rośliny

Obserwuje się duże zróżnicowanie gatunków (a nawet odmian) w przydatności do fitoremediacji, zależnie od poziomu i rodzaju zanieczyszczeń.

• Bardzo tolerancyjne w stosunku do zanieczyszczeń: platan klonolistny, dąb czerwony, lipa holenderska, modrzew japoński, jesiony, klony, zwłaszcza polny lub krzewy: derenie, amorfa krzewiasta, tawlina jarzębolistna, forsycja. Z pnączy – bluszcz pospolity, zimozielony, sadzony nawet tam, gdzie prawie nie ma gleby (ekrany dźwiękochłonne –ulice, autostrady, budynki, parkany)
• Gatunki iglaste doskonale oczyszczają powietrze i to przez cały rok. Mając znacznie większą powierzchnię chłonną, pobierają tak wiele zanieczyszczeń, że z tego powodu same powoli zamierają. Wyjątkiem jest cis, który jest szczególnie odporny na zły stan środowiska miejskiego. Jak wykazały wyniki badań prowadzonych w SGGW nad zdolnością drzew do zatrzymywania pyłów, największe ilości gromadziła brzoza zwisła, mająca również najgrubszy nalot woskowy. Podobnie grusza drobnoowocowa (znaczny wosk na liściach). Do dobrych fitoremediantów pyłu zawieszonego należą m.in. jarząb szwedzki (liście pokryte włoskami) i jesion pensylwański

Roślinne filtry powietrza – dobra rada

Jeśli mamy ogród zlokalizowany w pobliżu ulicy o intensywnym ruchu warto posadzić tam: brzozę zwisłą, jarzęby, forsycje, cisy, derenie, a nawet drobnoowocową gruszę. Uprawa roślin o dużych zdolnościach fitoremediacyjnych pozwala, obok wielu funkcji (estetycznych, dostarczania tlenu, podnoszenia wilgotności powietrza, tłumienia hałasu), oczyszczać środowisko, pełnić również funkcję „zielonej wątroby”.

 

 

 

 

Źródło: Mój Ogródek

Fot.: Shutterstock.com